Tanım:
Matematiğin, bir gerçek yaşam problemini çözmek veya bir ürün elde etmek amacıyla ihtiyaca binaen kullanılmasıdır.
Söz konusu problem ve ürünler, insanoğlunun ilgi, ihtiyaç ve hayal gücü ile sınırlıdır.
Bu problem ve ürünlerin, okul gibi sınırlandırılmış bir ortamda çözülmeye - üretilmeye çalışılmasında (zaman, mekan ve nesne ihtiyaçlarının yetersizliği nedeniyle) zorluklar yaşanmakta ve ürün çeşitliliği düşmektedir.
Bu kısıtlar, söz konusu problem-ürünlerin sanal ortamda da çözülmesi-üretilmesi yoluyla büyük oranda aşılabilir.
Bu sanal ortam, algoritma ve programlama aracının matematik ile birleştirilmesiyle oluşturulur. Matematik ile kodlama (algoritma ve programlama), bir problemi çözmek veya bir ürün elde etmek amacıyla harmanlanır. Teorik matematiksel bilgi, pratiğe dönüşmek amacıyla kod ile birleştirilir.
Burada gerek matematik, gerekse kodlama bir işi gerçekleştirmek için bir araya gelen araçlardır. Asıl amacımız ise; bir sorunu çözmek veya bir ürün elde etmek olacaktır. Kodlama, bu işler için gerektiğinde kullanılan bir araç olup, çalışan matematiğin olmazsa olmazı değildir.
Ellerimiz ve ayaklarımız nasıl dış dünya ile etkileşmemizi sağlıyorsa, kodlama da teorik matematiğin problem ve ürünlerle etkileşimini kolaylaştıran bir araç olacaktır.
Kodlama Araçları:
Akıllı cihazlar(bilgisayar, tablet, akıllı telefon vb.) üzerinde çalışan programlama yazılımlarıdır. Algoritma geliştirmeyi ve uygulamayı mümkün kılarlar. Bir çoğu standart bir web tarayıcı üzerinde dahi çalıştırılabilir. Ücretsizdirler. Blok tabanlı ve metin tabanlı olmak üzere iki tür ara yüze sahiptirler.
İlk ve ortaokul öğrencileri için blok tabanlı kodlama araçları (mBlock, PictoBlox, Scratch, Blockly, code.org vb.) tercih edilirken, lise öğrencileri için metin tabanlı kodlama araçlarının (Python vb.) tercih edilmesi daha uygun olacaktır.
Çalışan Matematik Öğretmeni:
"Algoritma ve Programlama" eğitimi almış ortaokul veya lise matematik öğretmenidir. Yüksek Öğretim Kurumu(YÖK) İlköğretim-Lise Matematik Öğretmenliği Lisans Programları 2018 yılında yenilenmiş olup, programda “Algoritma ve Programlama” dersi alan eğitimi olarak yerini almıştır. (Kaynak)
Lisans programlarında da görüleceği gibi algoritma geliştirmek, bu algoritmaların kodlanması ve uygulanması, bugünün ve yarının matematik öğretmeninin (dolayısıyla öğrencilerimizin) sahip olması gereken bir biliş-yetenek olarak ortaya çıkmıştır.
YÖK’ün yenilenen programıyla donatılmış ilk mezunlarının en erken 2023 yılında aramıza katılacağı düşünüldüğünde, söz konusu Uygulamalı Matematik derslerinin sisteme yerleşmesinin onlarca yıl süreceği görülmelidir.
Bu zaman kaybına engel olmak için, öğretmenlerimiz, kendilerince de uygun görülen yer ve zamanlarda, hizmet içi eğitim kanalıyla bu eğitimleri almalıdırlar. Bu eğitimler, matematik derslerimizin bugünün ve yarının dünyasının ihtiyaçlarına cevap verebilmesi için elzemdir.
Çalışan Matematik Dersleri:
Bu dersler sorun çözme ve ürün oluşturma amaçlı derslerdir. Teorik matematik bilgisinin verilmesi için haftada iki saatlik ders yeterlidir. Geriye kalan dersler uygulama için ayrılmalıdır.
Ders müfredatı buna göre hafifletilmeli, öğretmene uygulamalı dersler için zaman açılmalıdır. Asıl ve kalıcı öğrenme, bilginin bir iş üzerinde kullanılmasıyla gerçekleşecektir.
Bu derslerle, proje tabanlı ve STEM uyumlu matematik eğitiminin yolları da açılmış olacaktır.
Dersin İşlenişi:
Çalışan matematikte öğretmen, öncelikle sorunu veya ortaya çıkarılmasını beklediği ürünü öğrencilerine sunar. Bu aşamada öğretmen, öğrencilerinin hazır bulunurluk düzeyini çok iyi tartmalı, ihtiyaçları olan ön bilgi ve araçları onlara sunmalıdır.
Öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruba kodlama yapabileceği bir bilgisayar/tablet verilir. Öğrencilere yeterli süre tanınır. Bu süre gerekirse uzatılabilir. Hesap makinesi kullanımı teşvik edilir. Gruplardan ürünü ortaya çıkarmaları kadar problemin çözüm basamaklarını da kağıt(rapor) üzerinde göstermeleri istenir.
Problemi tanımlamak, veri toplamak, çözüm yolları önermek, test yapmak ve sonuca ulaşmak(ürün) öğrenci(ler)den beklenecektir. Öğretmen sürece rehberlik eder. Doğru Türkçe ve matematik dili kullanımının da puanlanacağı belirtilir. Öğretmen verilen süre içerisinde mümkün olduğunca pasif ve gözlemci durumunda kalır.
Ölçme-Değerlendirme dereceli puanlama anahtarı(rubrik) ile yapılır. Süre sonunda uygulama ve raporlamayı tamamlayan grubun öğrencileri sunum hakkına sahip olur. Grup üyelerince tüm sınıfa sunum yapılır. Bu sunumda problemin çözüm basamakları anlatılır ve akıllı tahta üzerinde uygulama tekrar çalıştırılır.
Uygulama Örnekleri:
Öğrencilerin derste ne tür bir uyulama yapacağı, nasıl bir ürün ortaya çıkaracağını ders öğretmeni önceden belirler. Bu derslerde ortaya çıkacak uygulama ve ürünler , ihtiyaç, istek ve hayal gücümüz kadar çok ve renkli olacaktır. Örnekler için Bakınız:
Ders öğretmeni, ders öncesinde bu uygulama örneklerini daima hazır bulma yoluna gitmemeli, sorunu, senaryoyu veya istenilen ürünün özelliklerini kendisi de belirleyebilmelidir. Her öğretmen biraz bilim insanı, biraz senarist biraz da tasarımcı olabilmelidir.(Ebetteki öğrencilerimiz de birazcık bilim insanı, birazcık senarist, birazcık da tasarımcı olabilir.)
Çok Çeşitli uygulama örneklerine buradan ulaşılabilir.
Çalışan Matematik projesi, 2019-2020 Eğitim öğretim yılında, 25 Kasım 2019- 20 Mart 2020 tarihleri arasında (COVID-19 nedeniyle sonlandırılmıştır.) Samsun/Canik Fatih Ortaokulu'nda uygulanmış olup, değerlendirme-sonuç raporuna aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Comments